Χωράει λίγη σοκολάτα στη ζωή μου; (Φυσικά χωράει!)
Η σοκολάτα είναι ένα πολύ δημοφιλές τρόφιμο και όχι άδικα. Οι καιροί αλλάζουν, όπως και οι διατροφικές μόδες, τα διατροφικά πρότυπα… Όλα αλλάζουν αλλά η αξία και η θέση που έχει η σοκολάτα στη ζωή του ανθρώπου μένει ακλόνητη θα έλεγα!
Η σοκολάτα εμφανίζεται σε διάφορες μορφές, ανάλογα με την περιεκτικότητά της σε κακάο και την ύπαρξη ή όχι γάλακτος. Έτσι η αγαπημένη μας σοκολάτα μπορεί να είναι μαύρη ή “υγείας”, γάλακτος, λευκή και πρόσφατα και..ροζ!
Το βασικό συστατικό που κάνει τη σοκολάτα..σοκολάτα, είναι το κακάο. Το κακάο είναι ο καρπός του κακαόδεντρου, ένα τροπικό φυτό που καλλιεργήθηκε αρχικά από τους Maya. Στα λατινικά το κακάο λέγεται Theobroma cacao και σημαίνει “τροφή των θεών”. Από πολύ νωρίς μάλιστα το κακάο ήταν γνωστό για τις τονωτικές και αναζωογονητικές του ιδιότητες. Οι Maya χρησιμοποιούσαν το κακάο αλεσμένο και παρασκεύαζαν ένα ζεστό ρόφημα με μπαχαρικά το οποίο θεωρούσαν θεραπεία για σχεδόν όλα τα νοσήματα.
Και ίσως δεν έπεφταν και πολύ έξω. Τα βασικά στοιχεία που περιέχονται στο κακάο είναι ακόρεστα λιπαρά οξέα (βούτυρο κακάο), αντιοξειδωτικά και μεθυλξανθίνες. Τα κύρια αντιοξειδωτικά του κακάο είναι πολυφαινόλες και πιο συγκεκριμένα φλαβονοειδή.
Όσον αφορά τα φλαβονοειδή, μελέτες έχουν δείξει πως η μέτρια κατανάλωση μαύρης σοκολάτας >55% κακάο και >70% κακάο (όπου η περιεκτικότητα σε φλαβονοειδή είναι ιδιαίτερα υψηλή), βελτιώνει την ενδοθηλιακή λειτουργία και μειώνει παροδικά την αρτηριακή πίεση, δρώντας έτσι καρδιοπροστατευτικά σε υγιείς ανθρώπους. Και φυσικά, τα πιθανά οφέλη της μαύρης κυρίως σοκολάτας δεν αποδίδονται μόνο στα φλαβονοειδή αλλά και σε διάφορα άλλα συστατικά όπως οι μεθυλξανθίνες, τα οποία όμως δεν είναι ακόμα ιδιαίτερα μελετημένα.
Οι μεθυλξανθίνες που περιέχονται, είναι ψυχοδραστικές ουσίες που σχετίζονται με το αίσθημα τις ευχαρίστησης, καθώς εμπλέκονται στην παραγωγή ενδορφινών. Κύριοι εκπρόσωποι των μεθυλξανθινών της σοκολάτας είναι η θεοβρωμίνη και η καφεΐνη, ουσίες κυρίως υπεύθυνες και για τις τονωτικές ιδιότητες της σοκολάτας. Ενδεικτικά, 20γρ. μαύρης σοκολάτας περιέχει 15mg καφεΐνης, όσο δηλαδή και περίπου 40ml καφέ. Από την άλλη, οι ίδιες οι μεθυλξανθίνες είναι οι ουσίες οι οποίες πιθανώς να σχετίζονται με αυξημένη περιφερική αντίσταση και αρτηριακή πίεση, ίσως ταχυπαλμία και αρρυθμίες, όταν βέβαια μιλάμε για υπερβολικά υψηλή πρόσληψη.
Γενικά, καθώς η σχέση της σοκολάτας αλλά και του καφέ με τις αρρυθμίες δεν έχει αποσαφηνιστεί ακόμη πλήρως, η υπερβολική κατανάλωση καλό θα είναι να αποφεύγεται διότι η εξέχουσα κατανάλωση μεθυλξανθινών ίσως έχει δυσμενείς καρδιακές επιπτώσεις σε ασθενείς υπό συγκεκριμένη φαρμακευτική αγωγή ή με συγκεκριμένα γενετικά προφίλ.
Όσον αφορά τη χοληστερίνη, το κακάο δείχνει να μειώνει την “κακή” χοληστερίνη (LDL) και να αυξάνει την “καλή” χοληστερίνη (HDL), ωστόσο για να πετύχει κανείς αυτά τα αποτελέσματα, θα έπρεπε να καταναλώνει 100γρ. μαύρη σοκολάτα, τα οποία όμως περιέχουν και αρκετό κορεσμένο λίπος. Αυτή η περιεκτικότητα της σοκολάτας σε λίπος αλλά και συνολικά οι πολλές της θερμίδες είναι που μας εμποδίζουν από το να συστήνουμε την υψηλή κατανάλωσή της. Αν μπορούσαμε να παραβλέψουμε τις θερμίδες, το λίπος και την σχέση αυτών των δύο παραγόντων με την παχυσαρκία, τότε όλα θα ήταν διαφορετικά. Κι αυτό γιατί το κακάο ίσως έχει ευεργετική δράση στη μείωση της ινσουλινοαντίστασης και της οξείδωσης του λίπους. Συνεπαγόντως, αυτοί οι παράγοντες οδηγούν σε μείωση της εμφάνισης καρδιαγγειακών και εγκεφαλικών επεισοδίων, καθιστώντας το κακάο ένα πολύ υγιεινό τρόφιμο με καρδιοπροστατευτικές ιδιότητες.
Συμπερασματικά…Χωράει λίγη σοκολάτα σε μια ισορροπημένη διατροφή;
Βεβαίως και χωράει! ΑΛΛΑ, με μέτρο! Το κακάο σαν τρόφιμο έχει καλές ιδιότητες αλλά μην ξεχνάμε πως ακόμα αρκετά πράγματα γύρω από τη σχέση του με την καρδιαγγειακή υγεία είναι άγνωστα. Και επίσης, όταν καταναλώνουμε την αγαπημένη μας σοκολάτα δεν καταναλώνουμε απλά κακάο, αλλά και ζάχαρη και λίπος.
Ποια σοκολάτα να προτιμήσουμε;
Εγώ προτιμώ και συστήνω σίγουρα τη μαύρη. Όσο υψηλότερη περιεκτικότητα σε κακάο, τόσο το καλύτερο. Ωστόσο, σας παραθέτω παρακάτω κάποια στοιχεία και για τα υπόλοιπα είδη σοκολάτας.
Μαύρη σοκολάτα
Η μαύρη σοκολάτα έχει τη μεγαλύτερη περιεκτικότητα σε κακάο και συνεπώς τη μεγαλύτερη περιεκτικότητα σε αντιοξειδωτικά. Φαίνεται να έχει αντιφλεγμονώδεις, καρδιοπροστατευτικές και νευροπροστατευτικές δράσεις. Ενεργειακή απόδοση: 525kcal/100γρ. Κορεσμένο λίπος: 18γρ.
Σοκολάτα γάλακτος
Η σοκολάτα γάλακτος είναι πιο γλυκιά, έχει χαμηλότερη περιεκτικότητα σε κακάο και περιέχει γάλα και ζάχαρη. Ενεργειακή απόδοση: 550kcal/100γρ. Κορεσμένο λίπος: 20γρ.
Λευκή σοκολάτα
Η λευκή σοκολάτα για πολλούς δεν θεωρείται σοκολάτα καθώς δεν περιέχει καθόλου κακάο, αλλά μόνο βούτυρο κακάο, γάλα, ζάχαρη. Από άποψη λοιπόν οφέλους του κακάο, η λευκή σοκολάτα απέχει! Ενεργειακή απόδοση: 538kcal/100γρ. Κορεσμένο λίπος: 19γρ.
Ροζ σοκολάτα (Ruby)
Η ροζ σοκολάτα ή ruby είναι ένα νέο είδος σοκολάτας, το 4ο σε σειρά μετά την εμφάνιση της λευκής σοκολάτας περίπου εδώ και 80 χρόνια. Παράγεται από τους κόκκους κακάο ruby και έχει λιγότερο γλυκιά και πιο φρουτώδη γεύση. Η ενεργειακή της απόδοση είναι περίπου ίδια με αυτή της λευκής σοκολάτας.
Η επιλογή είναι δική σας αλλά μην ξεχνάτε ότι παν μέτρον άριστον! Δεν χρειάζεται να απέχετε από την σοκολάτα που τόσο αγαπάτε, αλλά επίσης δεν χρειάζεται να τρώτε μια πλάκα την μέρα!
Βιβλιογραφία
Gammone, M.A., et al., Impact of chocolate on the cardiovascular health. Front Biosci (Landmark Ed), 2018. 23: p. 852-864.
