Νηστεία: είναι ασφαλής επιλογή διατροφικά;
Το θέμα «νηστεία» μας απασχολεί αρκετές φορές τον χρόνο με κάποιες περιόδους να είναι πιο δημοφιλείς, όπως αυτή της Σαρακοστής αλλά και της νηστείας πριν τα Χριστούγεννα. Δεν θα θίξω το θέμα από θρησκευτικής απόψεως καθώς δεν είμαι ειδική, όμως ας δούμε την νηστεία από διατροφική σκοπιά.
Η περίοδος της Σαρακοστής που ξεκινά την Καθαρά Δευτέρα και καταλήγει στο Πάσχα, παραδοσιακά προτείνει την αποχή από κάθε ζωικό τρόφιμο (εκτός από τα μαλάκια) σε όλη τη διάρκεια των 48 ημερών, με εξαίρεση την Κυριακή των Βαΐων και την 25η Μαρτίου (όταν περιλαμβάνεται) οπότε και «επιτρέπεται» η κατανάλωση ψαριού. Η νηστεία πριν τα Χριστούγεννα είναι η δεύτερη μεγαλύτερη νηστεία μετά την Σαρακοστή και διαρκεί 40 ημέρες, από τις 15 Νοεμβρίου μέχρι τις 24 Δεκεμβρίου. Η διαφορά αυτής της νηστείας είναι ότι το ψάρι «επιτρέπεται» τα σαββατοκύριακα και την 21η Νοεμβρίου.
Πέρα από τους παραπάνω κανόνες, πολλοί επιλέγουν να ακολουθήσουν την νηστεία συμπεριλαμβάνοντας τα γαλακτοκομικά ή τα αυγά ή τα ψάρια και αποφεύγοντας ουσιαστικά μόνο το κρέας.
Αν εξετάσουμε την νηστεία πέρα από τον θρησκευτικό της χαρακτήρα, δεν είναι τίποτα άλλο παρά μια χορτοφαγική διατροφή και μάλιστα συνήθως πρόκειται για μία αυστηρή vegan διατροφή που αποκλείει όλα τα ζωικά προϊόντα, συμπεριλαμβανομένων και των γαλακτοκομικών.
Είναι ασφαλής η νηστεία;
Η απάντηση σε αυτή την ερώτηση δεν μπορεί να είναι μονολεκτική. Σε ένα γενικό πλαίσιο ΝΑΙ η νηστεία είναι ασφαλής. Πάμε όμως να δούμε αναλυτικότερα ποιους παράγοντες πρέπει να λαμβάνουμε υπόψιν μας.
- Ασβέστιο
Λόγω της αποχής από γαλακτοκομικά προϊόντα, η πρόσληψη του ασβεστίου διατροφικά είναι μικρή και υπάρχει κίνδυνος επιδείνωσης της οστεοπενίας ή οστεοπόρωσης σε άτομα που ήδη αντιμετωπίζουν αυτό το πρόβλημα.
- Σίδηρος
Κυρίως σε γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας, η αποχή από το κρέας και κυρίως το κόκκινο κρέας, ίσως προκαλέσει πιο έντονη αδυναμία κυρίως κατά τις μέρες της εμμήνου ρύσεως. Αυτό ισχύει και για άτομα με χαμηλό σίδηρο και φερριτίνη ή σιδηροπενική αναιμία. Φυσικά δεν γενικεύουμε διότι δεν είναι κάθε περίπτωση ίδια. Παρόλα αυτά, ο σίδηρος είναι ένα μικροθρεπτικό συστατικό που θα πρέπει να λαμβάνουμε υπόψιν μας κατά τις περιόδους της νηστείας.
- Ποιότητα υδατανθράκων
Συνήθως κατά την νηστεία υπάρχει αυξημένη κατανάλωση υδατανθράκων σε σχέση με μια πλήρη διατροφή. Αυτό δεν αποτελεί πρόβλημα, αλλά θα πρέπει να είμαστε προσεκτικοί με την ποιότητα των υδατανθράκων. Πιο συγκεκριμένα, καλό είναι να επιλέγουμε ολικής άλεσης προϊόντα και τα σάκχαρα να μην ξεπερνούν το 5% της ημερήσιας θερμιδικής μας πρόσληψης. Αυτή η οδηγία είναι ιδιαίτερα σημαντική για άτομα με σακχαρώδη διαβήτη ή για άτομα σε προδιαβητικό στάδιο.
Έχει η νηστεία οφέλη για την υγεία μας;
Η νηστεία ως μια vegan/χορτοφαγική διατροφή ΝΑΙ έχει οφέλη για την υγεία μας. Λόγω της πολύ χαμηλής (σχεδόν μηδενικής) περιεκτικότητάς της σε κορεσμένα και τρανς λιπαρά οξέα, μπορεί να βελτιώσει την ολική και την LDL (κακή) χοληστερόλη και τα επίπεδα των τριγλυκεριδίων στο αίμα, ειδικά στα άτομα που έχουν ήδη ανεβασμένα επίπεδα. Επίσης μπορεί να φανεί ωφέλιμη και για την καλύτερη ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης λόγω της υψηλής περιεκτικότητάς της σε φρούτα και λαχανικά. Από την άλλη, λόγω της σχετικά μικρής της διάρκειας δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας για έλλειψη της βιταμίνης Β12, που είναι μια βασική ανησυχία σε μια μακροχρόνια vegan διατροφή.
